THY Paris Uçak Kazası - 3 Mart 1974

Türk Hava Yolları’nın (THY) 981 sefer sayılı uçuşu, 3 Mart 1974 tarihinde gerçekleşen ve tarihteki en ölümcül uçak kazalarından biri olarak kayıtlara geçen trajik bir olaydır. Paris-Londra seferini yapan bu uçuş, 346 kişinin hayatını kaybettiği bir facia ile sonuçlanmıştır. Uçak kazası, teknik bir arızanın neden olduğu yapısal bir hata sonucunda meydana gelmiş ve havacılık güvenliği standartlarının yeniden değerlendirilmesine yol açmıştır.

Uçuşun Detayları ve Uçak Modeli​

THY’nin 981 sefer sayılı uçuşu, İstanbul-Paris-Londra rotasını izleyen bir yolcu uçağıydı. Uçak, McDonnell Douglas tarafından üretilen DC-10-10 model bir geniş gövdeli yolcu uçağıydı. O dönemde modern bir tasarıma sahip olan bu uçak, uzun mesafelerde yüksek yolcu kapasitesi sunması nedeniyle tercih ediliyordu. Uçakta 13 mürettebat ve 333 yolcu bulunuyordu. Yolcuların çoğu İngiliz vatandaşıydı ve Paris’ten Londra’ya seyahat ediyordu.

Kazanın Seyri​

Uçak, Paris Charles de Gaulle Havalimanı’ndan kalktıktan kısa bir süre sonra, Fransız hava sahasında, Ermenonville Ormanı üzerinde uçarken ani bir sorunla karşılaştı. Kargo kapısındaki bir yapısal zayıflık nedeniyle kapı yerinden fırladı. Bu durum kabin basıncının hızla düşmesine yol açtı ve uçağın arka bölmesindeki kontrol kabloları hasar gördü. Pilotlar, uçuş kontrolünü kaybetti ve uçak büyük bir hızla yere çarptı.

Kazanın Teknik Sebepleri​

McDonnell Douglas DC-10’un kargo kapısı tasarımındaki bir kusur, kazanın temel nedeniydi. Kapının menteşe mekanizmasındaki bir üretim hatası, kapının düzgün şekilde kilitlenmesini engelliyordu. Kapının uçuş sırasında açılması, kabin basıncının hızla düşmesine ve uçak sistemlerinin arızalanmasına neden oldu. Daha önce, aynı model uçakta benzer bir sorun yaşanmış ancak bu durum kapsamlı bir şekilde ele alınmamıştı.

Kaza Sonrası İncelemeler ve Sonuçları​

Ermenonville Ormanı’ndaki kazanın ardından uluslararası bir soruşturma başlatıldı. Soruşturma, DC-10 uçaklarının güvenlik tasarımında ciddi eksiklikler olduğunu ortaya koydu. Kazadan sonra McDonnell Douglas, tüm DC-10 uçaklarını geri çağırarak kargo kapısı tasarımını yeniden değerlendirdi ve sorunlu mekanizmaları değiştirdi. Ayrıca havacılık sektörü, kargo kapılarının test edilmesi ve uçuş öncesi kontrolleri konusunda daha sıkı standartlar getirdi.

Kazanın Etkileri​

Bu trajik olay, havacılık tarihindeki en ölümcül kazalardan biri olarak kayıtlara geçti ve Türk Hava Yolları’nın uluslararası itibarını olumsuz etkiledi. Ancak aynı zamanda, havacılık endüstrisinde güvenlik standartlarının geliştirilmesi için bir dönüm noktası oldu. Bu kaza, uçak üreticileri ve havayolu şirketleri için tasarım ve bakım süreçlerinde daha yüksek bir dikkat gerekliliğini ortaya koydu.

Uçaktaki Yolcular ve Milliyet Dağılımı​

Kazada ölen 333 yolcunun büyük bir kısmı İngiltere vatandaşıydı. Bu yolcuların çoğu, Paris'te hafta sonu tatili yapmış ve Londra'ya dönüş yolundaydı. Aralarında İngiltere'nin Rugby Union takımı oyuncularının da bulunduğu farklı mesleklerden insanlar yer alıyordu.

Uçakta Fransız, Amerikalı, Japon, Türk ve diğer uluslardan yolcular da bulunuyordu. Yolcular arasında iş insanları, turistler, öğrenciler ve aileler yer alıyordu.

Uçağın mürettebatı Türk Hava Yolları’na bağlıydı ve tamamı Türk vatandaşıydı. Mürettebat arasında kaptan pilot Nejat Berköz, ikinci pilot Oral Ulusman ve uçuş mühendisi Erdoğan Özer bulunuyordu. Tüm mürettebat, görev başında hayatını kaybetti.

Milliyetlerine göre uçaktaki kişiler: Arjantin 3, Avustralya 2, Belçika 1, Brezilya 5, Kıbrıs 1, Fransa 16, Almanya 1, Hindistan 2, İrlanda 1, Japonya 48, Fas 1, Yeni Zelanda 1, Pakistan 1, Senegal 1, İspanya 1, İsveç 1, İsviçre 1, Türkiye 56, Birleşik Krallık 177, Amerika Birleşik Devletleri 25, Vietnam 1.

Kurbanlardan Öne Çıkan Gruplar​

İngiliz okullarından Paris gezisinden dönen öğrenciler kaza kurbanları arasındaydı. Rugby Union takımı oyuncularının kaybı, İngiltere spor camiasında büyük bir üzüntüyle karşılandı.

Yolcular arasında Japonya’dan gelen bir grup sanatçı ve iş insanı da bulunuyordu. Kazada Japon vatandaşlarının bir kısmının grup halinde seyahat ettiği belirtildi.

Paris’te tatil yapmış ve İngiltere’ye dönen birçok aile kazada hayatını kaybetti. Bu trajedi, kazayı daha da acı bir hale getirdi.

Kurbanların Kimlik Tespiti​

Kaza sonrası kimlik tespit çalışmaları oldukça zorlu geçti. Uçak, Fransa’nın Ermenonville Ormanı’na yüksek hızla düştüğünden ve şiddetli bir patlama yaşandığından, cesetlerin çoğu tanınamaz haldeydi. Bu durum, o dönem teknolojisiyle yürütülen adli tıp çalışmalarını oldukça zorlaştırdı.

Kurbanların Anısına​

Kaza, İngiltere, Türkiye ve Fransa’da derin bir üzüntüyle karşılandı. Londra’daki mezarlıklarda ve kazanın gerçekleştiği Fransa’daki Ermenonville Ormanı’nda kurbanların anısını yaşatmak için anıtlar dikildi.

Ermenonville Anıtı: Fransa’da kaza alanına yakın bir yerde, kurbanların anısına yapılan bir anıt bulunmaktadır.
İngiltere’deki Anma Törenleri: Kurbanların aileleri her yıl kazanın yıl dönümünde anma etkinlikleri düzenliyor.

Bu kazada hayatını kaybeden 346 kişi, havacılık tarihinde derin bir iz bırakmış ve onların kaybı, uçuş güvenliği standartlarının iyileştirilmesine vesile olmuştur.