Kâmile Şevki Mutlu (1906-1987)

Kâmile Şevki Mutlu (1906, İstanbul - 1987), Türkiye'nin ilk kadın patoloji uzmanı ve ilk kadın tıp profesörüdür. Ankara Tıp Fakültesi'nin kurucu öğretim üyelerindendir. 1945 yılında Ankara Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan Histoloji-Embriyoloji Kürsüsünü ve Enstitüsü'nü kurmuş ve geliştirmiştir.

1906'da İstanbul'da doğdu. Babası avukat Mehmet Şevki Bey, annesi Fatma Rahime Hanım'dır. 1924'te İstanbul Kız Lisesi, 1930'da İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi'nden mezun oldu.

1928 yılında, henüz öğrenci iken lenfogranülomatoz üzerinde yaptığı araştırmanın bulgularını içeren bir makalesi Darülfünun Tıp Fakültesi Dergisi'nde yayımlandı. Lenfogranülomatoz olgusu üzerine çalışmalarına sonraki yıllarda da devam etti. Tıp Fakültesi'ni bitirdikten sonra Hamdi Suat Aknar'ın yönetimindeki Tıp Fakültesi Patoloji Kürsüsü'ne asistan olarak göreve başladı.

1933 yılında Almanya'da Berlin Tıp Fakültesi'ne eğitim amacıyla gönderildi. Patoloji kürsüsünde iki yıl çalıştı. 1934'te böbreküstü bezi medulla bölgesindeki kromaffin hücrelerinin sitoplâzmalarındaki özel kromaffin granüllerini ortaya çıkaran yeni bir teknik geliştirdi; geliştirdiği teknik Şevki Metodu olarak literatüre geçti.

1935'te İstanbul'a dönerek Patoloji uzmanı unvanını aldı. Böylece, Türkiye'nin ilk kadın patoloji uzmanı oldu. Ardından Ankara'da Numune Hastanesi'ne patoloji uzmanı olarak atanan Kâmile Şevki, burada yeni bir patoloji laboratuvarı kurdu.

1945 yılında Ankara Üniversitesi içinde açılması kararlaştırılan Tıp Fakültesi'ne Histoloji ve Embriyoloji kürsüsüne profesör unvanı ve yetkisiyle kurucu başkan olarak atandı. Türkiye'nin profesör olan ilk kadın hekim oldu. Kurucu öğretim üyesi olarak görev aldığı Ankara Tıp Fakültesi'nin 19 Ekim 1945 günü yapılan açılış töreninde "Morfoloji Bilimlerinin Tıptaki Önemi" başlıklı ilk dersi verdi.

Üniversite yönetiminde de görev alan Mutlu, 1951 yılında Ankara Üniversitesi senatosuna seçildi.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi histoloji kürsü başkanı Prof. Kamile Şevki Mutlu, 9 Kasım 1953'te, Atatürk'ün tabutunun açılması ve tahnit işleminin çözülmesi için hükûmet tarafından görevlendirilmiştir. Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabirden çıkarılmasında bulunur. Atatürk'ü ölümünden 15 yıl sonra gören ve ona dokunan tek insandır.

Türkiye'nin ilk elektron mikroskobu laboratuvarı onun yönetimindeki Ankara Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Kürsüsü'nde 1954 yılında açıldı. 1955 yılında orijinal mikrograflara dayalı histoloji bilgileri veren Türkiye'de yayınlanmış ilk ders kitabı olan Histoloji adlı kitabını yazdı.

1959-1962 yılları arasında konuk öğretim üyesi olarak Pennsylvania Üniversitesi'nde bulundu. 1976 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden emekli oldu. 3 Ekim 1987'de Ankara'da öldü.

1994 yılında TÜBİTAK tarafından Hizmet Ödülü'ne layık görülmüştür.