Airbus

Airbus SE, Avrupa merkezli çok uluslu bir havacılık şirketidir. 2019 itibarıyla Airbus, dünyanın en büyük uçak üreticisi ve en çok uçak siparişi alan şirketidir. Kurumsal merkezi Hollanda'da bulunan şirketin hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görür. Airbus, tasarladığı ve ürettiği sivil ve askeri uçakların dünya genelinde satışını yapar. Uçaklar hem Avrupa Birliği içinde hem de diğer ülkelerde üretilir. Şirketin üç ana bölümü vardır: ticari uçaklar, savunma ve uzay, helikopterler.

Şirketin sivil havacılık bölümünün merkezi Fransa'nın Toulouse şehrindedir. Üretim tesislerinin çoğu Avrupa Birliği'nde (Fransa, Almanya, İspanya) bulunmakla birlikte Çin, İngiltere ve ABD'de de tesisleri vardır. Son montaj işlemleri Fransa'nın Toulouse, Almanya'nın Hamburg, İspanya'nın Sevilla, Çin'in Tianjin ve ABD'nin Mobile, Alabama şehirlerinde yapılır. Şirket, dünyanın ilk ticari dijital fly-by-wire uçağı olan Airbus A320'nin ve dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380'in üretimini ve satışını yapar. Şirketin 12.000. uçağı olan bir A220, 20 Mayıs 2019'da Delta Air Lines'a teslim edilmiştir. Ekim 2016 itibarıyla dünya genelindeki Airbus uçakları 110 milyondan fazla uçuş yapmış, 215 milyar kilometre yol kat etmiş ve 12 milyar yolcu taşımıştır. 2019 itibarıyla Airbus dünyanın en büyük uçak üreticisidir ve en fazla uçak siparişi alarak rakibi Boeing'i geride bırakmıştır.

Airbus, Hollanda'nın Leiden şehrinde kayıtlı bir şirket olmakla birlikte Toulouse'daki genel merkezden yönetilir. Hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görmektedir. Şirket CEO Guillaume Faury tarafından yönetilmektedir ve Euro Stoxx 50 borsa endeksinin bir bileşenidir.

A320 modeli denilen ve A318, A319, A320 ve A321 modellerini kapsayan seri Almanya'nın Hamburg kentinde montajlanırken diğer modeller Fransa'da montajlanmaktadır. Her seride ayrı dağılım göstermekle birlikte genelde:

• Gövdeden Almanya,
• Elektronik aksamından ve iniş takımlarından Fransa,
• Kanatlardan Birleşik Krallık,
• Kanat Parçalarından, uçuş yüzeylerinden Hollanda ve
• Kapı gibi aksamlarından ise İspanya sorumludur.

İlk üretilen model A300'tür, daha sonra bunu sırasıyla A310, A320, A330, A340 ve en son A380 izlemiştir. Ayrıca A350 XWB modeli de tasarlanmış ve hizmete sunulmuştur.

Tarihçe​

Bugünkü Airbus SE, 1970 yılında Airbus Industrie GIE konsorsiyumunun oluşumuna kadar uzanan, Avrupa havacılık endüstrisindeki uluslararası konsolidasyonun ürünüdür. 2000 yılında, Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi (EADS) NV kuruldu. EADS, güvenlik ve uzay faaliyetleriyle ilgili diğer yan kuruluşlara ek olarak, 1992'de kurulan önceden var olan Eurocopter SA'nın %100'üne ve Airbus Industrie GIE'nin %80'ine sahipti. 2001 yılında, Airbus Industrie GIE, basitleştirilmiş bir anonim şirket olan Airbus SAS olarak yeniden düzenlendi. 2006'da EADS, BAE Systems'in Airbus'ın kalan %20'sini satın aldı. EADS NV, sırasıyla 2014 ve 2015'te Airbus Group NV ve SE olarak yeniden adlandırıldı. Airbus Group SE bünyesindeki Airbus SAS bölümünün hakimiyeti nedeniyle, bu ana ve yan şirketler, ana şirketin adı korunarak Ocak 2017'de birleştirildi. Şirkete şimdiki adı Nisan 2017'de verildi.

Ürünler​

Sivil​

Airbus ürün grubu, 1972 yılında dünyanın ilk geniş gövdeli çift jetli uçağı olan A300 ile başladı. Uçak, twinjet uçaklarının en yakın havaalanından 90 dakikaya kadar (60 dakikadan artırılmıştır) kadar uçmasına izin veren ETOPS 90 kuralının 1976'da uygulamaya konmasından büyük ölçüde yararlandı. Yeni kurala göre A300, Kuzey Atlantik, Bengal Körfezi ve Hint Okyanusu üzerinde rakiplerin sunduğu trijet ve dört motorlu jet uçaklarından daha verimli bir şekilde uçabiliyordu. Bunu 1982'de A300'ün daha kısa, yeniden kanatlı, yeniden motorlu bir versiyonu olan A310 izledi. Uçak 2007 yılına kadar üretimde kaldı.

A300 ile elde ettiği başarının üzerine Airbus, A300'ü temel alan ek geniş gövdeli uçakların yanı sıra dar gövdeli bir uçak geliştirmek için çalıştı.

Dar gövdeli çabalar, 1987 yılında A320'nin piyasaya sürülmesine yol açtı ve bu, büyük bir ticari başarı oldu ve olmaya da devam ediyor. A320, dijital uçuş kontrol sistemini kullanan ilk ticari jetti. O zamandan bu yana geliştirilen tüm Airbus uçakları, mürettebatın eğitilmesini kolaylaştıran A320'ye benzer kokpit sistemlerine sahip. Başarı, Airbus'ın 1993'te A321'in uzatılmış bir versiyonunu, 1995'te daha kısa olan A319'u ve 2002'de daha da kısa olan A318'i piyasaya sürmesine yol açtı. 2016'da Airbus, A320neo adı verilen bir programla dar gövdeli aileyi yeniden motorlandırdı ( yeni motor seçeneği).

Ürün listesi ve detayları​

28 Şubat 2022 itibarıyla veriler

Kurumsal jetler​

Airbus Corporate Jets, özel ve kurumsal müşteriler için yeni uçakları pazarlıyor ve modifiye ediyor. A318 Elite'ten çift katlı Airbus A380 Prestige'e kadar firmanın sunduğu ticari uçaklara paralel bir model yelpazesine sahip. 737 tabanlı Boeing Business Jet'in piyasaya girmesinin ardından Airbus, iş jeti pazarına 1997 yılında A319 Corporate Jet ile katıldı. Airbus Corporate Jet terimi başlangıçta yalnızca A319CJ için kullanılsa da, artık sıklıkla tüm modeller için kullanılıyor. VIP geniş gövdeliler. Aralık 2008 itibarıyla 121 adet kurumsal ve özel jet faaliyette olup, bir adet A380 Prestige ve 107 adet A320 ailesi Kurumsal Jet dahil olmak üzere 164 adet uçak siparişi verilmiştir.

Askeri​

1990'ların sonlarında Airbus, askeri havacılık pazarını geliştirmek ve bu pazara satış yapmakla giderek daha fazla ilgilenmeye başladı. İki ana gelişim alanına girişti: Airbus A310 MRTT (Çok Amaçlı Tanker Taşımacılığı) ve Airbus A330 MRTT ile havada yakıt ikmali ve Airbus A400M Atlas ile taktik hava ikmali.

Ocak 1999'da Airbus, turbopropla çalışan taktik nakliye uçağı A400M'nin geliştirilmesini ve üretimini üstlenmek üzere Airbus Military SAS adında ayrı bir şirket kurdu. NATO üyeleri, Belçika, Fransa, Almanya, Lüksemburg, İspanya, Türkiye ve Birleşik Krallık, taktik hava ikmal kapasitesi için Ukrayna Antonov An-124 Ruslan ve Amerikan C-130 gibi yabancı uçaklara güvenmeye alternatif olarak Herkül. A400M projesinde birçok gecikme yaşandı; Airbus, devlet sübvansiyonu almadığı takdirde geliştirmeyi iptal etmekle tehdit etti.

Pakistan, 2008 yılında Airbus A310 MRTT için bir sipariş verdi; bu sipariş, temel model A310 artık üretimde olmadığından mevcut uçak gövdesinin dönüştürülmesi olacak. 25 Şubat 2008'de Airbus, Birleşik Arap Emirlikleri'nden A330 yolcu jetlerinden uyarlanan üç adet havada yakıt ikmali yapan MRTT uçağı siparişi aldı. 1 Mart 2008'de Airbus ve Northrop Grumman'dan oluşan bir konsorsiyum, USAF için MRTT'nin ABD yapımı bir versiyonu olan yeni uçak içi yakıt ikmal uçağı KC-45A'nın inşası için 35 milyar dolarlık bir sözleşme kazandı. Karar, Boeing'in resmi bir şikayetine yol açtı ve KC-X sözleşmesi, yeniden teklif vermeye başlamak için iptal edildi.

Ekim 2022'de Hindistan hükümeti, Hindistan Hava Kuvvetleri için Gujarat'ta C-295 uçağı üreten bir Tata-Airbus konsorsiyumunu duyurdu. Projenin değeri ₹ 21.935 crore (2 milyar $). Airbus aynı zamanda A330 Çok Amaçlı Tanker Taşıma (MRTT) uçağını sunmak için Hindistan hükümetiyle de ortaklık yapıyor.

Şirket aynı zamanda Ariane 5 fırlatma aracını inşa eden ArianeGroup ortak girişiminin %50 sahibi, Typhoon savaş uçağını üreten Eurofighter ortak girişiminin %46 sahibi, Panavia Aircraft ortak girişiminin %42,5 sahibidir. Tornado savaş uçağı, füze üreten MBDA ortak girişiminin %37,5'ine ve Mirage 2000 ve Rafale savaş uçaklarını üreten Dassault Aviation'ın %10'una sahiptir.

Bölümler​

Ticari uçak bölümü​

Airbus SAS, Satair ve Airbus Canada Limited Ortaklığı, Ticari Uçaklar bölümündeki ana yan kuruluşlardır. Ticari uçaklar, 2013 yılında grubun toplam gelirinin %66'sını oluşturdu. Bu uçakların ürün portföyünde A320 ailesi ve dünyanın en büyük yolcu uçağı A380 gibi kısa menzilli modeller yer alıyor. Bu bölüm aynı zamanda Airbus Kurumsal Jetlerini de içermektedir. Bu bölümün son montajı Airbus Toulouse, Hamburg, Tianjin, Mobile ve Mirabel tesisleridir.

Savunma ve Uzay bölümü​

Airbus Savunma ve Uzay bölümü, Ocak 2014'te eski EADS bölümleri Airbus Military, Astrium ve Cassidian'dan (Cassidian Electronics'ten oluşur - askeri ve askeri amaçlı sensörler, radarlar, aviyonikler ve elektronik savaş sistemleri geliştirir ve üretir) yeniden yapılanan grubun bir parçası olarak kuruldu. güvenlik uygulamaları, Cassidian Hava Sistemleri – insanlı ve insansız hava sistemleri (İHA'lar), görev aviyonikleri, elektronik savunma ve uyarı sistemleri geliştirir ve Cassidian Sistemleri – kamuya yönelik komuta & kontrol, öncü sistem entegrasyonu, TETRA ve TETRAPOL iletişim sistemleri gibi küresel güvenlik sistemleri sağlar güvenlik, sanayi, ulaşım ve savunma.Bu iş kolu, dünyada TETRA Gelişmiş Veri Hizmeti (TEDS) ile saha testlerine başlayan ilk iş koluydu.

EADS 3 Sigma – havadan ve yüzeyden hedef drone sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, üretimi ve hizmetlerinin sağlanmasına odaklanan bir Yunan şirketi.

Tanker, nakliye ve görev uçakları üreten Airbus Askeri bölümü; Dünyanın en büyük helikopter tedarikçisi Airbus Helicopters; Astrium, Ariane, Galileo ve Cassidian dahil olmak üzere hava, kara, deniz ve sivil güvenlik uygulamalarına yönelik sistemler sağladı. EADS, Cassidian aracılığıyla Eurofighter konsorsiyumunun yanı sıra füze sistemleri sağlayıcısı MBDA'nın da ortağıydı.

Helikopter bölümü​

Eski adıyla Eurocopter olarak bilinen Airbus Helicopters, bir helikopter üretim ve destek şirketidir. Gelirler ve türbin helikopter teslimatları açısından sektörün en büyüğüdür. Merkez ofisi Fransa'nın Marsilya yakınlarındaki Marignane kentindeki Marsilya Provence Havalimanı'nda bulunmaktadır. Airbus Helicopters'ın ana tesisleri, genel merkezi Fransa'nın Marignane kentinde ve Almanya'nın Donauwörth kentinde bulunmaktadır; ayrıca Kanada, Brezilya (Helibras), Avustralya, İspanya, Romanya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde ek üretim tesisleri bulunmaktadır. Şirketin adı 2 Ocak 2014'te Eurocopter'den Airbus Helicopters olarak değiştirildi. Airbus 2018'de 356 helikopter teslim etti; bu, beş koltuk üzerinden sivil veya parakamu pazarında %54'lük bir paya sahip oldu.